İŞLETİM SİSTEMİ NEDİR?

• Bilgisayarı ve cihazları yöneten, kullanmamızı sağlayan ana programlardır.
• Bir bilgisayarda işletim sistemi olmadan diğer programları ve uygulamaları kullanamayız.

İŞLETİM SİSTEMİNİN GÖREVLERİ NELERDİR?

• Bellek Yönetimi
• Dosya ve Klasör Yönetimi
• Uygulama Yönetimi

İŞLETİM SİSTEMİ ÇEŞİTLERİ?

Masaüstü İşletim Sistemleri

• Windows (Microsoft geliştirdi.)
• MacOS (Apple geliştirdi.)
• Pardus (Tübitak tarafından geliştirildi. Açık Kaynak Kodlu yani internetten ulaşılıp ücretsiz kullanılabilir. Linux işletim sisteminin çekirdeğinden geliştirilmiştir.)

Mobil İşletim Sistemleri

• Android
• iOS
• Windows Phone

HANGİ İŞLETİM SİSTEMİNİ SEÇMELİYİM?

• İşletim sistemi kategorileri cihaza göre değişir. Örneğin bazı cihazlara uygun sadece bir işletim sistemi mevcuttur.
• Kullanmak istediğimiz yazılıma göre değişir. Bazı yazılımları her işletim sistemine yükleyemezsiniz ya da bazı işletim sisteminin her versiyonu o yazılımı yüklemeye uygun olmayabilir. Sistem gereksinimleri gibi açıklama başlıkları altında bunları bulmak mümkündür.
• Aynı işletim sisteminin farklı sürümleri vardır. Kullanıcıların amaçlarına göre değişir. Ev ya da iş yeri kullanımına göre aynı işletim sisteminin farklı versiyonları olabilir.
• Fiyatına göre değişir. bazıları açık kaynak kodlu bazıları ise lisanslıdır. Açık kaynak kodlu işletim sistemleri genelde ücretsizdir.
• Arayüz kullanım kolaylığına göre değişir. Mesela komut arayüzü kullanan ya da grafik arayüzü kullananlar gibi.
• Güvenlik ihtiyacına göre değişir. Bazı işletim sistemlerinde daha fazla güvenlik açığı olduğu için zararlı yazılımlardan daha çok etkilenebilir.
• Donanım uyumuna göre değişir. Eğer kullanacağımız donanım belli ise işletim sisteminin o donanımı kullanmaya izin vermesi ve yeni ekleyeceğimiz donanımı hemen tanıması işletim sistemi seçiminde önemlidir.
• Kullanacağımız programlar işletim sistemi seçiminde önemlidir. Açık kaynak kodlu bir işletim sistemi için bazı uygulamalar olmayabilir.

KULLANICI ARAYÜZÜ NEDİR?

• Arayüz, kullandığımız elektronik cihazın kullanıcıya sunduğu ekrandır.
• İşletim sistemleri kullanıcı arayüzüne sahiptir.
• Kullanıcı arayüzü cihaza ve kullanılan işletim sistemine göre değişebilir.

DOSYA NEDİR?

• Dijital ortamlarda bilgi ve komutları kaydetmek için kullanılan birimlere dosya denir.
• Dosya içerisindeki bilgiler; resim, metin, çizim, ses ve video gibi içerikler olabilir.

DOSYA YAPISI

DOSYA ADI

Dosyaları, içerisindeki bilgileri göz önünde bulundurarak isimlendirirsek dosyayı açmadan da içerisinde ne olduğunu anlayabiliriz. Aynı zamanda dosya uzantısı da bize belge türünün ne olduğunu da göstermektedir. Örneğin, txt uzantısı ödev belgesinin bir metin dosyası olduğunu gösterir.

 

DOSYA UZANTILARI

DOSYA DÖNÜŞTÜRME

• Bilgisayarda bulunan dosyalar yapı ve içeriklerine göre yardımcı programlar kullanılarak birbirine dönüştürülebilir.
• Örneğin metin dosyası docx yine metin dosyası olan txt uzantısına dönüştürülebilir.

KLASÖR NEDİR?

• Birden fazla dosyanın bir arada tutulduğu birimlere klasör denir.
• Klasörleri günlük hayatımızda kullandığımız dosya klasörlerine benzetebiliriz.

ALT KLASÖR NEDİR?

UNUTMA!

• Çalışmalarınızı kaydederken hangi dosya biçiminde kaydettiğinize dikkat edin.
• Aynı klasörün içinde aynı isimli ve aynı uzantılı iki farklı dosya olamaz. Bilgisayar sistemleri, karışıklığa neden olabilecek bu işlemi gerçekleştiremeyecek şekilde programlanmışlardır.
• Aynı klasör içinde aynı isimli, ama farklı uzantılı dosya olabilir. Çünkü bilgisayar uzantısı farklı olduğu için hangi dosyayı istediğimizi karıştırmıyor ve onu açıyor.

DOSYA VE KLASÖR ARAMA

• Bilgisayarda dosya ve klasörlerimizin yerini unuttuğumuz zaman arama yapabiliriz. Arama işlemini dosya adı ile yapabileceğimiz gibi, dosya uzantısı, oluşturulma tarihi gibi kriterlere göre de yapabiliriz.

DOSYALAR NEREDE SAKLARIZ?

SABİT DİSK

• Bilgisayardaki bilgilerin saklandığı kasa içerisinde sabit tutulan donanım birimidir.
• İşletim sistemi, kullandığımız programlar ve dosyalarımız sabit disk içerisinde tutulur.

HARİCİ DİSKLER

• Bilgisayardan bağımsız, verileri depolayabildiğimiz, taşınabilir disklerdir.
• Flash bellekler, hafıza kartları, CD/DVD ve taşınabilir sabit diskler

BULUT DEPOLAMA

• Bulut depolama, internet üzerinde bize verilen bir alanda dosyalarımızı saklamamıza verilen isimdir. Bu depolama hizmeti sayesinde dosya ve klasörlerimize internetin olduğu her yerden her zaman erişebilmekteyiz.
• Birçok şirket, kullanıcılara dosyalarını internet üzerinde depolayabilmesi için hizmet vermektedir.

BULUT DEPOLAMA HİZMETLERİ

• Google Drive
• Dropbox
• One Drive
• Yandex.Disk
• iCloud

BULUT DEPOLAMANIN SAĞLADIĞI KOLAYLIKLAR

• Dosyaların her yerden ve her zaman ulaşılabilir olması
• Buluta yüklenen dosyaların bilgisayarda yer kaplamaması,
• Birçok hizmetin ücretsiz olması,
• Bilgisayarın bozulması, çökmesi durumunda dosyaların zarar görmemesi gibi kolaylıklar sağlamaktadır.